Khai Thác Khoáng Sản Gắn Với Bảo Vệ Môi Trường

Tính đến cuối tháng 10/2014, trên địa bàn tỉnh ta có gần 100 cơ sở khai thác, chế biến khoáng sản. Từ năm 2013 đến nay, UBND tỉnh đã cấp 23 giấy phép khai thác khoáng sản, gồm 16 giấy phép khai thác, 7 giấy phép thăm dò. Trong đó, 21 giấy phép khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường, 1 giấy phép khai thác than, 1 giấy phép khai thác vàng. Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh ta thời gian qua còn không ít tồn tại, h&# 7841;n chế. Phần lớn các cơ sở khai thác, chế biến có quy mô vừa và nhỏ; khai thác bằng phương pháp thủ công, bán cơ giới, công nghệ lạc hậu, nên trong quá trình khai thác thường sản sinh lượng chất thải lớn gây ô nhiễm môi trường.

Bên cạnh đó, công tác triển khai, hướng dẫn thực hiện các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường sinh thái trong khai thác, chế biến khoáng sản của các cơ quan chức năng tới các doanh nghiệp, chủ mỏ còn tồn tại không ít bất cập, hạn chế. Điển hình là việc hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; cam kết bảo vệ môi trường; ký quỹ bảo vệ môi trường; thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường trước khi đóng cửa mỏ; báo cáo giám sát môi trường định kỳ... Bên cạnh đó, một số đơn vị, doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản chưa ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường, sinh thái trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Biểu hiện rõ nhất là việc những doanh nghiệp này lẩn tránh trách nhiệm hoặc không thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường trước khi đóng cửa mỏ.

Thực trạng đó đã dẫn đến mức độ ô nhiễm môi trường tại các điểm khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh ta thường vượt quá mức độ cho phép. Qua phân tích 8 mẫu nước thải tại các khu vực khai thác, chế biến khoáng sản và vùng lân cận các cơ quan chức năng phát hiện 6 mẫu có chỉ tiêu tổng chất rắn hòa tan vượt quy chuẩn; 3 mẫu có chỉ tiêu tổng Fe vượt quy chuẩn; phân tích 16 mẫu nước mặt, phát hiện 14 mẫu có nồng độ chất rắn hòa tan cao h ơn quy chuẩn. Hầu hết tại các mỏ khai thác kim loại doanh nghiệp chưa có biện pháp xử lý chất thải nguy hại chủ yếu là quặng đuôi tại các cơ sở chế biến chì, kẽm, vàng còn chứa hàm lượng các nguyên tố kim loại nặng. Lượng bụi, tiếng ồn tại các điểm khai thác chế biến khoáng sản cũng thường vượt quy định cho phép nhiều lần.

Ban lãnh đạo Công ty Cổ phần Đầu tư Hưng Long tỉnh Điện Biên kiểm tra thiết bị dây chuyền nghiền đá được thiết kế có hệ thống xử lý bụi, tiếng ồn tiêu chuẩn quốc tế, tại mỏ đá của Công ty tại khu vực Tây Trang, xã Na Ư, huyện Điện Biên.

Nhận biết rõ những tác động tiêu cực đến môi trường trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản, những năm gần đây, UBND tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt các cơ quan chức năng thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo vệ môi trường, sinh thái trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 3613/KH-UBND ngày 6/12/2013 triển khai thực hiện Nghị quyết số 35/2013/NĐ-CP ngày 18/3/2013 của Chính phủ về một số vấn đề cấp bách trong lĩnh vực bảo v ệ môi trường trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Đồng thời, ra công văn chỉ đạo các cấp, ngành thực hiện nghiêm những quy định của Chính phủ về cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản; xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường... Công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật về khoáng sản, môi trường được quan tâm thực hiện thường xuyên với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, góp phần nâng cao nhận thức của ngư̖ 1;i dân, doanh nghiệp về việc chấp hành các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường.

Trong công tác xây dựng chiến lược, quy hoạch khai thác mỏ, UBND tỉnh đã phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh đến năm 2024, có xét đến năm 2024; phê duyệt quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng từ năm 2014 đến năm 2024, tầm nhìn đến năm 2030. Đây là những cơ sở pháp lý quan trọng để các cấp chính quyền, doanh nghiệp địa phương thực hiện hiệu quả công tác khai thác, chế biến khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường, s inh thái.

Công tác lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác mỏ được UBND tỉnh cùng các cơ quan chức năng quan tâm chú trọng. Từ năm 2013 đến nay, các cơ quan chức năng đã phê duyệt 5 báo cáo đánh giá tác động môi trường; phê duyệt 3 đề án cải tạo, phục hồi môi trường; các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn đã ký Quỹ Bảo vệ môi trường tỉnh với số tiền trên 500 triệu đồng. Công tác thanh, kiểm tra việc b& #7843;o vệ môi trường, sinh thái trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn được thực hiện nghiêm. Cũng từ năm 2013 đến nay, các cơ quan chức năng tổ chức 25 đoàn kiểm tra liên ngành, kiểm tra 123 lượt cơ sở, doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản. Qua thanh tra, kiểm tra các cơ quan quản lý đã nhắc nhở, hướng dẫn hàng chục lượt cơ sở thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường. Tất cả các mỏ trước khi hết hạn khai th 5;c đều được các cơ quan chức năng đôn đốc, hướng dẫn thực hiện nội dung, quy trình đóng cửa mỏ, phục hồi môi trường, trả lại đất cho Nhà nước quản lý theo đúng quy định pháp luật. Nội dung này đã khắc phục cơ bản tình trạng chây ý thực hiện quy định đóng cửa mỏ của một số doanh nghiệp.